HASAN KARAHALİLOĞLU
Avrupalı Türklerin merak ettiği konuların başında, doğru bir işlemle borçlanma yapmak ve alacağı emekli aylık miktarının da yüksek olması geliyor. Öncelikle yapılması gereken en önemli işlem, yurtdışı borçlanma işleminizin hukuki ve usulüne uygun olmasıdır. Baştan yapılacak olan yanlış işlem, mutlaka size sorun olarak dönecektir. Doğrudan şaşmamak gerekir. Demek oluyor ki, yüksek aylık vaadi ile yanlış yönlendirmelere göre başlayan işlemlerin doğru olmadığını bilmemizde fayda bulunmaktadır.
ZAMAN DİLİMİ ÖNEMLİ
Borçlandıktan sonra vazgeçme imkânınız mevcut, ancak emekli aylığı bağlandıktan sonra geriye dönüşünüz olmaz. Ayrıca usulüne uygun bağlanmamış ise, aylık iptal edildiği gibi, alınan aylıklar geri alınır ve üzerine gecikme zammı ve cezası eklenir. Esas konumuza döndüğümüzde, emekli aylığınızın yüksek olmasında borçlanmada ödenecek günlük bedelden önce, borçlanılan zaman dilimi çok önemlidir.
SORULARA CEVAPLAR BELİRLEYİCİ
Önceki yazılarımızda SSK, BAG-KUR ve Emekli Sandığı'nın kendi mevzuatı kapsamında aylık bağlarken nelere dikkat ettiğini, hangi kriterlere göre emekli aylığı bağladığını anlatmıştık. Yurtdışı Borçlanma talep formunu doldururken, 13 haneli soruları yanıtlıyorsunuz. Burada esas olan tüm hanelerin doğru doldurulması, ancak aylık miktarınızı birinci derecede 11 nolu hane, ikinci derecede 9 nolu haneye verilecek cevap sizin ilerde alacağınız emekli aylık miktarınızın ipuçlarını verecektir.
AYLIK HESABINDAKİ EŞİKLER
Yurtiçi veya yurtdışı aylık hesaplamalarında fark etmeyen üç temel olgu vardır ve hesaplamalar bunun üzerine kurgulanır. Detaylar mevcut, ancak öncelikle genel hatları bir kez daha hatırlamakta fayda var diye düşünüyorum. Yurtdışı borçlanmasında emekli aylığının hesaplamasında üç eşik var. Birincisi 31.12.1999 günü öncesi döneminiz, ikincisi 01.01.2000-30.09.2008 tarihler arası döneminiz ve üçüncüsü ise 01.10.2008 gününden sonraki dönem.
SİZİN LEHİNİZE OLUR
Emekli aylığı hesabındaki eşiklere uygun davranmak ve buna göre Yurtdışı Hizmet Borçlanma Talep Dilekçesi'ni doldurmak her zaman yararınıza olacaktır. Ödeyeceğiniz günlük asgari ve azami ödemeden önce 13 nolu hanenin 31.12.1999 tarihi öncesi olarak belirtilmiş olması, sizlerin lehine bir durum oluşturur. Aynı durumu İsviçre'den prim transferi yapmak isteyenler için de geçerlidir. Bu haneye bu şekilde yazabilmek için 18 yaş sonrası o döneme rastlayan çalışma, ev kadını ikamet süresi, vergiye tabi meslek, meslek odasına kayıtlılık olmalı ki, bu süre yazılabilsin.
BELGELENMEK ZORUNDA
Bununla yetinmeyip söz konusu talep dilekçesi ek olarak belirtilen tarihler belgelenmek zorundadır. Yoksa hayali olarak yazmak işleme alınmayacağı gibi, sizler için de bir anlam ifade etmeyecektir. 31.12.1999 tarihi öncesi belgelenen süreniz olduğu halde bunun yerine sadece gün sayısı belirttiğinizde ise, ödeme günlerinizi ödeme yaptığınız tarihten geriye doğru gidilir. Bu durumda aylık hesabında hak edeceğiniz bir avantajdan faydalanamayacak ve dikkate alınan dönem yönüyle kayba uğramış olacaksınız.
GÜNLÜK ÖDEMENİN ETKİSİ
Aylık hesabında borçlanılan dönemden sonra ikincil önemli olgu, borçlanmaya yönelik ödeyeceğiniz günlük bedel. Biliyorsunuz, yeni yılla birlikte bu rakam asgari günlük ödeme 18,96 TL, azami günlük ödeme ise 142,20 TL oldu. Sizler asgari veya azamiyi seçmenin yanında bu rakamlar arasında bir bedel belirleme hakkına sahipsiniz. Bu bedeli belirlerken, aylığınıza ne kadar olumlu yansıyacağını bilirseniz, doğru bir şekilde 9 nolu haneyi doldurursunuz. Zaman zaman yüksek rakam belirlemek ve ödemek aylığınıza doğru orantılı olarak yansımaz. Bunun yolu, dönemi doğru seçip, buna bağlı günlük ödeme miktarınıza uygun olacak şekilde sanal olarak aylık hesabının yaptırılması olmalıdır.
YANLIŞ BORÇLANMADAN DÖNÜŞ VAR MI?
Yurtdışı borçlanma talep edip tahakkuk cetveli gelmiş ve ödeme yapmış olabilirsiniz. Veya borçlanan ve ödeme yapan kişi vefat etmiş olabilir.
Emekli aylık koşulları oluşmuş, ancak aylık almaya başlamamış olabilirsiniz. Yönlendirilen ve doldurulan talep dilekçeniz size avantaj yerine dezavantaj getiriyorsa, ödeme de yapmışsanız kara kara düşünmenize gerek yok. Şayet emekli aylığınız bağlanmış ve almış iseniz, borçlanmadan vazgeçip ödediğiniz parayı geri almanız mümkün değildir. Ancak aylığınızı yeni bir çalışmanız varsa durdurup, varsa borçlanılacak süre bunları borçlanıp aylığınızı yükseltme imkanına sahipsiniz.
SORU-CEVAP
ÇOCUĞUM SAYESİNDE ERKEN EMEKLİ OLUR MUYUM?
Canan / ALMANYA
1 Mart 1973 doğumlu bir kadınım. 1991
yılında Almanya'da işe başladım. 2002 yılında
Alman vatandaşlığına geçtim. Türk
vatandaşı olduğum dönemde iki çocuğum
oldu. Nasıl emekli olabilirim?
Canan Hanım. Türkiye'de usulüne uygun çalışmanız yok ise, izine geldiğiniz bir tatilinizde çalışmanızı yaparak 103 bin 330 TL ödeyerek en erken 47 yaşında emekli olabilirsiniz.
*************
EMEKLİ OLMAM İÇİN KAÇ LİRA ÖDEMELİYİM?
İsmail/ ALMANYA
13.09.1973 Almanya doğumluyum. Türk
vatandaşı olarak Almanya sigorta girişi
1990 yılı. Kaç yaşında Türkiye'den emekli
olma ihtimalim var? Türkiye'de SSK'ya kaç
TL ödemem gerekiyor?
İsmail Bey. Öncelikle Türkiye'de usulüne uygun çalışmanız yok ise, izine geldiğiniz bir tatilinizde çalışmanızı yaparak 104 bin 750 TL ödeyerek en erken 52 yaşında emekli olabilirsiniz.
