Avrupalı Türklerin, Mavi Kart borçlanma ve sözleşmeli ülke sigorta başlangıcının davasız olarak yurtdışı borçlanmada sigorta başlangıcı sayılmasından sonra üzerinde hassasiyet gösterdikleri bir başka konu daha var. Bu da Türkiye'den emekli aylığı alırken yurtdışında çalışabilme hakkının verilmesi. Konuyla ilgili güncel uygulamayı sizlere sunmaya gayret edeceğim. Tabi ki hükümet programının gereğinin bir an önce yapılması dileğimizdir.
ÇALIŞMA İZNİ VAR MI?
Avrupalı Türklerin yakındığı bir konuya Sosyal Güvenlik Kurumu (SGK) yeni bir çözüm yolu buldu. 25.07.2014 tarihli genelgeyle ülkemizce aylık bağlandıktan sonra yurtdışında çalışmanın mümkün olabileceği tüm taşra teşkilatına duyuruldu. Özetle yurtdışı borçlanma ve sosyal güvenlik sözleşmesine göre hizmet birleştirme dışında ülkemizde sigorta günleri karşılığı yaşlılık ve maluliyet aylığı alanların bulunduğu ülkede aylığı kesilmeden çalışabileceği müjdesini verdi. 01.10.2008 tarihi sonrası Türkiye'de ilk defa sigortalı başlayacak olanlar ise kapsam dışı bırakıldı.
2008 ÖNCESİ AYLIK BAĞLANANLAR
Önce 01.10.2008 tarihinden önce Türkiye'den aylık bağlananların durumuna bakalım. 5510 sayılı kanunun yürürlük tarihinden önceki hükme göre aylık bağlandıktan sonra Türkiye ile sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerde çalışılmaya başlanması halinde, bağlanan aylıkların doğrudan kesileceğine ilişkin anılan kanunlarda açık hüküm bulunmuyor. Malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların sözleşmeli bir ülkede çalışılmaya başlamaları halinde aylıkları kesilmeyecek. Kuralın uygulanması, yurtdışı borçlanması yapılmadan ülkemizde sigorta süresi, doğum ve askerlik borçlanması ile emeklilik koşulu yerine geldikten sonra aylığı bağlanan ve aylık bağlandıktan sonra yurtdışına gidip çalışanlar için geçerlidir.
KAZANÇ SINIRI DA YOK
Örnekle pekiştirelim. Eymen Efe Soysal, Aydın'da SSK'lı çalışıp 18 ay askerliği de borçlanarak yaşlılık tahsis talebinde bulunmuş olsun. Soysal, aylık bağlandıktan sonra sözleşmeli ülke olan Almanya'ya gidip çalışmaya başlasın. Bu durumda ülkemizden hem aylık alabilir hem de Almanya'da çalışabilir. Kazanç sınırı da koyulmaz.
2008 SONRASI AYLIK BAĞLANANLAR
5510 sayılı kanunda, kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra 01.10.2008 günü sonrası ilk defa sigortalı olan kişilerden malullük veya yaşlılık aylığı bağlandıktan sonra yabancı ülke mevzuatı kapsamında çalışmaya başlayanların aylıklarının kesileceğine dair açık hüküm bulunmaktadır. Buna göre, yabancı ülke ile sosyal güvenlik sözleşmesi olup olmadığına bakılmaksızın, bu kanun hükümlerine göre ilk defa sigortalı olduktan sonra malullük veya yaşlılık aylığı bağlananların yabancı ülkelerde çalışmaları durumunda aylıkları, çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ödeme dönemi başından itibaren kesilecektir.
AYLIĞIN KESİLMESİ
Sözleşmelerde aylık bağlandıktan sonra diğer ülkelerde çalışmaya başlanılması halinde aylıkların kesileceğine ilişkin hüküm bulunması halinde uygulama nedir?
Sözleşmeli ülkede çalışılmaya başlanması halinde aylıkların kesileceğine ilişkin mevcut sosyal güvenlik sözleşmelerinde hüküm bulunmamakla birlikte, bu konuda ilerde bir hüküm konulması halinde tadil sözleşmesinin yürürlüğe girdiği tarihten sonra, yeni imzalanacak sosyal güvenlik sözleşmelerinde bu hükmün bulunması halinde ise sözleşmenin yürürlüğe girdiği tarihten sonra çalışmaya başlayanların aylıkların kesileceği ifade edilmiştir. 25 ülke ile ülkemizce yapılan sosyal güvenlik sözleşmesinde şu anda vatandaşın aylığının kesileceğine dair bir hüküm yoktur.
YURTDIŞI BORÇLANMA HAKKIMIZ VAR MI?
Durak / ALMANYA
KARDEŞIM 1978 yılı Mart ayında Almanya'da
doğdu. 1994 yılında Almanya'da sigorta girişi var. 1996 yılından itibaren Türkiye'de yaşıyor. Türkiye'de SGK'dan 4800 günü tamamladı. Yurtdışı borçlanması yapabilir mi?
KARDEŞINIZIN kadın mı erkek mi olduğunu belirtmemişsiniz. Ancak borçlanma yönünden sorunuzu cevaplayabilirim. Almanya'da çalışılmış sürelerini borçlanabilir ve 1994 başlangıcına göre ne şartlar gerekiyor ise ona göre Türkiye'de emekli olabilir.
NE KADAR PRİM ÖDEMEM GEREKİR?
Dudu / ALMANYA
28.04.1973 doğumluyum. 1993 yılı eylül ayında
Almanya'ya geldim. 1994, 1996, 1999 ve 2007 yıllarında
doğum yaptım. Aralıklı olarak temizlik işinde
çalıştım. Şu anda da çalışıyorum. Bu sene borçlanmamı
yapıp emekli olmak istiyorum. Ne kadar yatırmam
gerekli?
50 yaşında emekli olabilmeniz için Türkiye'de usulüne uygun çalışma yaparak 122 bin 852 TL borçlanmanız gerekmekte. Eğer doğru süreleri de borçlanırsanız aylığınız da yüksek olacaktır.
KISMİ SÖZLEŞME AYLIĞI BAĞLANIR MI?
Servet / ALMANYA
MAVİ Kart sahibiyim. 3600 gün borçlanıp ileride
emekli olma istiyorum. Toplam gün sayım 2422. Konsolosluktan aldığım bilgiye göre, 1178 gün eksik olmasına rağmen ileride kısmi emekli aylığı alacakmışım. Bu doğru mu?
KISMI
aylık hakkınız ile ilgili yanlış bir şey yok ama arada geçen boşluklarda işsizlik sürelerinizin borçlanmadığınızı düşünüyorum. Belgelerinizin detaylı bir şekilde incelenmesi gerekmekte. Ayrıca askerlik yaptıysanız o süreleri de borçlanabilirsiniz.
