Yurtdışı borçlanması yoluyla emeklilik için talepte bulunmanın temel koşullardan birisi yurtdışında sosyal yardım almamaktır. Özellikle bu konuda Avrupa’da yoğunlukla Almanya’da yaşayanları göz önünde tutarak bu ülkedeki sistemi ve Avrupalı Türklere yansımasını irdelemek istedim.
\r\nYurtdışı borçlanma yoluyla emekli olmanın en önemli şartı ülkemize kesin dönüş yapma şartı vardı. Üç ayrı kurum kesin dönüşü değişik şekilde uygulamaktaydı. Farklı uygulamayı ortadan kaldırmak ve vatandaşı Türkiye’ye gelmeye zorlamamak için kesin dönüş denildiğinde ne anlaşılmalı diye tanım getirildi. Bu tanıma baktığımızda Yurtdışında Geçen Sürelerin Borçlandırılması ve Değerlendirilmesine İlişkin Yönetmelik’te düzenleme yapılmıştır.\r\n\r\nHazırlanan yönetmeliğin 4. maddesi tanım kısmında; Kesin dönüş: “Aylık tahsis talebinde bulunanların yurtdışındaki çalışmalarının sona ermesini, ikamete dayalı bir sosyal sigorta ya da sosyal yardım ödeneği almamaları durumunu” şeklinde belirtilmiştir. Yönetmelikle kesin dönüş tanımı konularak ikameti iptal etme zorunluluğu ortadan kaldırılmıştır.\r\n\r\nBu arada SGK teşkilatına yapmış olduğu eğitimde sosyal yardım ve ikamete bağlı sigorta ödeneğinin ne anlama geleceği de izah edilmiştir.\r\n\r\nSosyal yardım; bulunulan ülke mevzuatı kapsamında, geçimlerini sağlayacak hiçbir gelirleri olmayan veya mevcut gelirleriyle geçimlerini sağlamakta güçlük çeken kişilerin asgari geçim düzeyi ile sınırlı olmak üzere geçimlerinin sağlanması amacıyla kamu kurum ve kuruluşları tarafından muhtaçlık durumuna ve süresine göre ödenen, ikamet şartına bağlı nakdi yardımları. İkamete bağlı sosyal sigorta ödeneği: İkamete bağlı olarak sosyal sigorta sisteminde yer alan geçici iş göremezlik ve benzeri ödenekleri ifade eder.\r\n\r\n
KİMLERİN SOSYAL YARDIM HAKKI VAR?\r\n\r\nÇalışamayıp muhtaç olan ve ayrıca 65 yaşın üzerinde muhtaç olan kişilerin Almanya’da yasal olarak sosyal yardım hakları vardır. 01.01 2015 tarihinden beri yürürlükte olan Hartz IV yasasına göre esas itibariyle muhtaç olup iş gücü olan ve iş gücü olmayan kişiler arasındaki ayrım yapılır. İş gücü olan kişilere Sosyal Yasa Kitabı’na göre yardım yapılır (Hartz IV). İş gücü olmayan kişilerin ise, örneğin sağlık nedenlerinden dolayı, sosyal yardım hakları Sosyal Yasa Kitabı’nın XII. cildine göre mevcuttur. Bunun dışında muhtaç olup 65 yaşın üzerinde olan kişiler için yaşlılıkta temel güvence yardımı da Sosyal Yasa Kitabının XII. cildi hükümlerine göre düzenlenmiştir.\r\n\r\nAlmanya’dan sosyal yardım hakkı belirli şartlara bağlıdır. Bu şartlardan öncelik kişinin muhtaçlık durumunun olmasıdır. Buda talepte bulunan kişinin geçimini sağlayacak kadar yeterli gelirinin ve de mal mülk varlığının olmaması anlamına gelir. Emekli aylıkları ve kira gelirleri de gelir kapsamında dikkate alınır.\r\n\r\nSosyal yardım ödemesi, diğer bütün yardım ve gelir imkanları, örneğin işsizlik parası ödemesi tükendikten sonra ikincil mahiyette yapılır. Bundan dolayı 15 ila 64 yaşları arasında iş gücü olup muhtaç olan kişilerin sosyal yardım hakları yoktur. 15 yaşını doldurmuş olup günde en az üç saat çalışabilen kişilerin iş gücü olduğu kabul edilir. Mülteci talebinde bulunanlar ve kesinleşmemiş yerleşim izni olmayan yabancılara sosyal yardımlar yapılmaz. Bu tür kişiler mülteci başvuru yasasına göre yardım alırlar.\r\n\r\n
SOSYAL YARDIM İÇİN ARAŞTIRMA\r\n\r\nSosyal yardım yapılmadan önce yardıma muhtaç olan kişinin birinci derecede akrabasının, bu kişiye maddi destek yapıp yapamayacağı araştırılır. Medeni kanuna göre ebeveynler çocukları ve çocuklar da ebeveynleri geçindirmekle yükümlüdürler. Aynı durum eşler ve boşanılmış olan eşler için de geçerlidir.\r\n\r\n
ALMANYA SOSYAL YARDIM NELERİ İÇERİR?\r\n\r\nSosyal yardım yedi bölüme ayrılmıştır. Sosyal yardım geçimi sağlayacak yardım, yaşlılıkta ve iş gücü kaybında temel güvence, sağlık yardımları, engelli kişileri topluma kazandırma (entegrasyon) yardımı, bakım yardımı, özel sosyal zorluklarla başa çıkma yardımı ve de diğer yaşam koşullarına bağlı yardımlar.\r\n\r\n \r\n\r\n
Genel gereksinim sınıflandırması 1:\r\n\r\nTek başına yaşayan veya aynı evde tek başına çocuk yetiştiren yardımı hak eden yetişkin kişiler için geçerlidir. 391 euro tutarında genel gereksinim uygulaması aynı evde genel gereksinin sınıflandırması 3’e dahil olan bir veya birden fazla yetişkin kişi yaşasa da geçerlidir.\r\n\r\n
Genel gereksinim sınıflandırması 2:\r\n\r\nEş veya hayat arkadaşı olup aynı evde yaşayan ve yardımı hakkı iki yetişkin için geçerlidir (353 euro).\r\n\r\n
Genel gereksinim sınıflandırması 3:\r\n\r\nKendi ev geçimi sağlamayan ve aynı evde yaşadığı eşi, hayat arkadaşı gibi birlikteliği olmayan yardımı hak eden yetişkin kişi için geçerlidir. (313 euro)\r\n\r\n
Genel gereksinim sınıflandırması 4:\r\n\r\nAynı evde yaşayan 15 ila 18 yaşları arasındaki yardımı hak eden gençler için geçerlidir. (296 euro)\r\n\r\n
Genel gereksinim sınıflandırması 5:\r\n\r\nAynı evde yaşayan yedi ila 14 yaşları arasındaki yardımı hak eden çocuklar için geçerlidir. (261 euro)\r\n\r\n
Genel gereksinim sınıflandırması 6:\r\n\r\nAynı evde yaşayan altı yaşına kadar olan yardımı hak eden çocuklar için geçerlidir. (229 euro)\r\n\r\nBu genel gereksinimler dışında Sosyal Yardım Dairesi, gerçek kira ve yakıt masraflarını içeren uygun konut masraflarını da üstlenir. Bu durumda konut parası ise ödenmez.
