Son zamanlarda konuşurken kelime bulmakta güçlük çekip, konuşulanları anlamakta zorlandığınızı mı hissediyorsunuz? İşlerinizi planlayamıyor, iş toplantılarını kaçırıyor musunuz? Gündelik para hesaplarında zorlanıyor, çok iyi bildiğiniz yemekleri bile yapamıyor musunuz? Eğer bu tür şikayetler kapınızı çalmaya başladıysa mutlaka bir nöroloji uzmanına görünmeniz gerekiyor. Öyle ki, yaşam süresinin uzamasıyla daha sık ortaya çıkan Alzheimer, yavaş başlayıp zamanla kötüleşiyor. Alzheimer'i 'kronik bir beyin damar hastalığı' olarak tanımlayan Acıbadem Altunizade Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Müge Koçak, şu uyarılarda bulunuyor: "Unutkanlık yakınması ile hastaneye başvuran hastalarda Alzheimer'ın en sık görülen erken evre belirtisi, yakın dönemdeki olayları hatırlama güçlüğüdür. Hastalık ilerlediğinde konuşma problemleri, çevreye uyum ve duygudurum bozukluğu, motivasyon güçlüğü, kendine bakımda bozulma gibi şikayetler eklenmektedir. Alzheimer'da en önemli risk faktörleri aile öyküsü ve ileri yaştır. Hastalığın görülme sıklığı 65-85 yaş arasında her 5 senede bir, 2 katına çıkar.
HAZIR GIDADAN UZAKLAŞIN: Günlük hayatın koşuşturmacasında sağlıklı beslenme alışkanlığı lüks haline geldi. Zaman kısıtlamasından dolayı yenilen hazır yemekler metabolizmamızı bozuyoruz. Fast-food alışkanlığınızdan vazgeçin; yağlı, tuzlu, kızarmış ve hazır yiyeceklerden uzak durun. Çünkü bu tür beslenme alışkanlıkları kalp damarlarında olduğu gibi beyin damarlarına zarar veriyor ve Alzheimer hastalığı gelişme riskini artırıyor. Kalp ve damar dostu besinlerden oluşan; zeytinyağı, balık, meyve ve sebze ağırlıklı olan, kuru baklagilleri de içeren besinler ise Alzheimer hastalığına karşı koruma sağlıyor.
SİYAH ÇİKOLATA TÜKETİN: Siyah çikolatanın içerisinde bulunan ve antioksidan özelliği olan Resveratrol, bilişsel gerilemeyi geciktiriyor. Yapılan çalışmalar da aşırıya kaçmamak kaydıyla günde bir-iki parça bitter çikolata tüketmenin zihinsel gerilemeyi azalttığını gösteriyor.
GECE LAMBASINI KAPATIN: Kaliteli bir uykunun hafızayı güçlendirmede önemli bir rolü var. 6-8 saat arası düzenli uyku belleği korumada fayda sağlıyor. Bölünmüş veya gece lambasıyla, karanlık olmayan bir ortamda, yetersiz uyku ise Alzheimer ile bağlantılı olduğu bilinen 'amyloid plak' oluşumunu artırıyor ve beyin sağlığını korumada önemli katkı sağlıyor.
ALKOL-SİGARA KULLANMAYIN: Araştırmalar aşırı alkol ve sigara kullanımının, yaşamın ileri dönemlerinde Alzheimer riski oluşturduğunu gösteriyor. Alkol ve sigara beynin küçülmesine, özellikle de hafıza ile ilgili olan 'hipokampüs' bölümünün küçülmesine neden oluyor. Metabolik hastalıkları kontrol ettirin: Alzheimer'da kardiyovasküler ve beyin damar hastalıkları gibi diyabet, hipotiroidi ve hipertansiyon hastalıklarının da risk faktörleri oluşturduğu görülüyor. Bu nedenle tüm risk faktörlerinin kontrol altına alınması, tedavinin takibi gerekiyor.
GEREKİRSE FOLİK ASİT B12 DESTEĞİ ALIN
Vitaminler Alzheimer'dan korunmada önemli rol oynuyor. Vitamin ve minerallerle ilgili yapılan çalışmalarda unutkanlık üzerine vitaminlerin etkisi hakkında tutarlı ispat bulunmamış olup, sadece folik asit ve B12 eksikliği ile bilişsel fonksiyonlarda azalma arasında anlamlı ilişki bulunmaktadır. Bu nedenle hekim önerisi ile gerekirse B12 ve folik asit takviyesi almak faydalı olmaktadır. Gerekirse folik asit B12 desteği alın "Vücudunuz stres altındayken kortikosteoritler adı verilen ve bir bunalım durumunda sizi koruyan hormonlar üretir" diyen Nöroloji Uzmanı Dr. Müge Koçak, şunları söylüyor: "Ancak iş sorunları, trafik ve parasal kaygılar gibi günlük olayların tetiklediği sürekli gerilim hali tehlikeli olabilir. Bu, zaman içinde beyin hücrelerini tahrip eder ve yeni hücre oluşumunu bastırır. Bu sebeple stresle başa çıkabilmeye çalışın, strese teslim olmayın."
STRESİSİZ YÖNETİN!
Araştırmalar, vücut ağırlığının Alzheimer riski ile doğru orantılı olduğunu gösteriyor. Şişmanlar daha çok risk altında bulunuyor. Bu nedenle vücut kitle indeksine göre aşırı kiloya sahipseniz mutlaka tedavi olun ve ideal kilonuza kavuşmaya çalışın. Fazla kilolardan kurtulmak beyin sağlığı için de çok büyük önem taşıyor. Fazla kilolarla savaşın: OrtaDoğu Teknik Üniversitesi'nden (ODTÜ) Prof. Dr. Vasıf Hasırcı ve doktora öğrencisi Dr. Menekşe Ermiş Şen, tükürük, kan, balgam, idrar gibi vücut sıvılarından kanserli hücreleri çok kısa zamanda belirleyen çip teknolojisi geliştirdi. Kanserli hücrelerin özel yüzeylerin üzerinde desenlerinin değiştiğini keşfeden araştırmacılar, bu çipin ucuzluğu ve kısa sürede sonuç vermesiyle biyopsi gibi tanı sistemlerini geride bırakacağını belirtti. Prof. Dr. Hasırcı, "Tanı yöntemimizde, kimyasal madde kullanılmıyor. Sadece hücrelerin fiziksel özelliklerine bakarak kanseri tespit ediyoruz." dedi
HAYAL KURMAYI İHMAL ETMEYİN
Merak ve öğrenme isteğinizi canlı tutun. Kitap okumak, bulmaca çözmek, hobi edinmek, düzenli sosyal aktivitelerde bulunmak, yeni insanlarla tanışmak, yeni bir dil öğrenmeye çalışmak beyin fonksiyonlarının canlı tutulmasını sağlıyor. Bol bol araştırın, 'düşünün' ve hayal kurmayı ihmal etmeyin.
